Logistika — məhsul, xidmət və ya informasiya axınının başlanğıc nöqtədən istehlakçıya qədər səmərəli şəkildə planlaşdırılması, idarə olunması və nəzarət prosesidir. Sadə dillə desək, logistika məhsulun “istehsaldan müştəriyə” gedən yolunu optimallaşdırır. Bu ixtisas qlobal ticarətin böyüməsi, e-ticarətin artması və təchizat zənciri proseslərinin mürəkkəbləşməsi səbəbilə son illərdə daha da aktuallaşıb.
Logistika sahəsi bir neçə istiqaməti əhatə edir:
Sahə
Açıqlaması
Təchizat zəncirinin idarə olunması (Supply Chain Management)
Məhsulun istehsaldan çatdırılmasına qədər bütün mərhələlərin koordinasiyası
Anbar və stok idarəçiliyi
Malların düzgün saxlanması, inventar idarəçiliyi
Daşımalar və yük daşımacılığı
Avtomobil, dəniz, hava və dəmir yolu ilə daşımaların planlaşdırılması
Gömrük və beynəlxalq ticarət logistikası
İdxal-ixrac proseslərinin gömrük qanunvericiliyinə uyğun aparılması
E-logistika
Rəqəmsal texnologiyalarla logistik proseslərin idarə edilməsi
Universitet
İxtisasın Adı
Təhsil Haqqı (illik)
Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti (UNEC)
Logistika və Nəqliyyat İdarəçiliyi
2500–3500 AZN
Azərbaycan Texniki Universiteti
Nəqliyyat Logistikası və Menecment
2000–3000 AZN
ADA Universiteti
Biznes İdarəçiliyi – Logistika modulu
6000–9000 AZN
Bakı Mühəndislik Universiteti
Logistika və Təchizat Zənciri İdarəçiliyi
Azərbaycanda logistika üzrə bakalavr təhsili 3–4 il davam edir və illik təhsil haqqı universitetə görə 2000–9000 AZN arasında dəyişir.
Xaricdə isə bu rəqəm ölkədən asılı olaraq illik 3,000–15,000 USD arasında olur.
Bəzi xaricdə təqaüd proqramları:
Erasmus+ – Avropada magistr və mübadilə proqramları üçün DAAD – Almaniyada təhsil üçün Chevening – Böyük Britaniyada magistr təhsili üçün Fulbright – ABŞ-da magistr və doktorantura üçün
Ölkə / Şəhər
Orta illik maaş
Azərbaycan
12,000–20,000 AZN
Türkiyə
15,000–25,000 TRY
Almaniya
40,000–60,000 EUR
ABŞ
55,000–80,000 USD
BƏƏ (Dubai)
90,000–150,000 AED
Qeyd: Maaş təcrübəyə, işlədiyiniz sektora (pərakəndə, istehsal, e-ticarət və s.) və vəzifə səviyyəsinə görə dəyişir.
Logistika sahəsində uğurlu olmaq üçün sadəcə nəzəri bilik kifayət deyil — şəxsi xüsusiyyətlər də gəlir səviyyəsinə ciddi təsir göstərir:
Planlama və təşkilatçılıq bacarığı – Yük, vaxt və resursların effektiv idarə olunması maaşınızı artıran əsas faktorlardandır. Sürətli qərarvermə – Problem yarandıqda dərhal həll tapmaq sizi daha dəyərli işçi edir. Texnologiyaya uyğunlaşmaq – ERP sistemləri, GPS izləmə və e-logistika platformalarını bilmək maaş üstünlüyü yaradır. Ünsiyyət bacarığı – Müxtəlif ölkələrdəki tərəfdaşlarla koordinasiya qabiliyyəti beynəlxalq maaş imkanlarını artırır.
Logistika ixtisaslı bir məzun aşağıdakı vəzifələrdə çalışa bilər:
Təchizat zənciri meneceri Logistika koordinatoru Gömrük brokeri Anbar meneceri Nəqliyyat planlamacısı Beynəlxalq ticarət mütəxəssisi
Xaricdə logistika təhsili sizə qlobal iş bazarında tanınan diplom, daha yüksək maaş imkanları və beynəlxalq təcrübə qazandırır. Logistika gələcəyin ən sabit və inkişaf edən ixtisaslarından biridir. Əgər siz həm planlama, həm də beynəlxalq mühitdə işləməyi sevirsinizsə, bu sahə sizin üçün uyğun ola bilər.
Əgər xaricdə logistika üzrə təhsil almaq istəyirsinizsə, təqaüd proqramlarını vaxtında araşdırın, universitetlərin qəbul şərtlərinə hazırlaşın və dil biliklərinizi gücləndirin. Yaxşı seçilmiş universitet + təcrübə = yüksək maaş və stabil karyera.
